---

30.07.12, Pazartesi

VAKFIN ÇALIŞMALARI

28.5.2000 tarihinde ilk Mütevelli Heyet Toplantısı, sonraki her iki yılda bir seçimli Mütevelli Heyet toplantısı yapılmakta olan Vakfın 7 kişilik Yönetim Kurulu, özellikle Bilim Kurulu’nun da katkılarıyla bir çok uğraşı konusunu bir arada yürütmektedir. Geçmiş yıllarda başlatılan ve alt yapı hazırlıkları niteliğindeki uğraşılara devam ederken ilaveten başlanılan ve yapılması hedeflenen çalışmalar aşağıda maddeleştirilmiştir.

1- Sakarya-Düzce-Kocaeli-Gölcük depremlerini takiben Kafder’ in başlatmış olduğu Üniversite öğrencisi olan depremzedelere burs verme tatbikatına 2000-2001 öğretim yılından itibaren Kafdav devam etmiş ve 156 öğrencinin Üniversiteyi bitirmesine katkı vermiştir. Çok üzücüdür ki, o öğrencilerden hiçbirisi geri dönüş yapıp kendisinden sonra gelen kuşaklara burs verilmesi amaçlı çalışmalara katkı vermeyi düşünmemiştir.

2- Daha çok öğrenciye burs vermek için kaynak yaratma amacıyla Şekerbank ile yapılan anlaşmaya istinaden toplumumuza özel VİZA kartı olan NARTCARD ihdas edilmiş, tatbikatına geçilmiş ve üye saysı da 2200 rakamına ulaşmışken Zaman ve Hürriyet gazetelerinde yer alan 2 yazı gerekçe gösterilerek Şekerbank Yönetimi tek taraflı olarak bu kartı iptal etmiştir. Haklı olmamıza rağmen açtığımız mahkeme de aleyhimize sonuçlanmış ve burs tatbikatı da sona ermiştir.

3- Üniversitelerde okuyan gençlere ve akademik kariyer yapacak olan araştırmacılara yol göstermek üzere Doç.Dr.Erol Yıldır tarafından araştırma rehberi ve esasları hazırlanmış, Vakıf tarafından kitaplaştırılarak tüm Üniversitelere bir çağrı yazısı ile birlikte gönderilmişti. Bu çağrımıza olumlu cevaplar alınmış ve çok sayıda genç konu seçmede bu kitapçıktan yararlanmıştır.

4- 2000 yılından 2004 yılında Vakıf İktisadi İşletmesini kuruluncaya kadar Kafder çatısı altında 16 eserin, Kafdav Yayıncılık İşletmesi kurulduktan sonra da 42 eserin basımı ve dağıtımı Vakıf imkanlarıyla sağlanmıştır. Bu eserlerden 40’ar adedi 63 eski Üniversite Kütüphanelerine ücretsiz olarak ulaştırılmış ayrıca, 81 İl ve 119 Büyük İlçe Halk Kütüphanesine de Kültür Bakanlığı Kütüphaneler Genel Müdürlüğü kanalıyla 13 ayrı eserimizin ulaşması sağlanmıştır.

5- Özellikle Üniversitelere gönderilen kitapların etkisiyle tarihimiz ve kültürümüz konulu Mezuniyet, Yüksek Lisans ve Doktora tezi çalışmarı katlanmıştır. Artık çok sayıda genç araştırmacı Araştırma Merkezimize gelerek arşivlerimizden yararlanmaktadırlar. Her bir Üniversite için 600,00 Tl.sı bağışta bulunacak gönüllü sponsorlar bulunabildiği takdirde en az 100 Üniversiteye daha bu kitaplardan birer set ulaştırabiliriz.O takdirde tez çalışmaları tahminleri kat be kat aşacak ve sonuçları toplumumuz lehine olacaktır.

6- Almanya’da 10 duyarlı hemşerinin kurmuş olduğu Adige Yardımlaşma Sandığı tarafından geliş-dönüş uçak biletleri karşılanarak diğer giderleri de Vakfımız ve Derneklerimizin yardımlaşması ile karşılanarak Maykop ve Nalçık’dan davet edilen uzman derlemeciler vasıtasıyla 6 yıl boyunca çok önemli ve çok yönlü derlemeler yaptırılmış olup Maykop ve Nasçık ‘ta bu materyaller kitaplaştırılmaktadır. Sohum ve Çerkessk’ den gelen Abaza derlemecilere de mümkün olan katkıyı sağlanmaya çalışılmaktadır. 1 veya 2 yıl daha bu derlemelere devam imkanı bulunabildiği takdirde ulaşılmamış, İl, İlçe ve köy kalmamış olacaktır..

7- Vakıfların ticari faaliyet gösterememesi nedeniyle 2004 yılında 20.000,00 Tl.sı sermeyeli olarak kurmuş olduğumuz Vakıf İktisadi İşletmesi “Kafkas Yayıncılık, Eğitim, Turizm, Sosyal Tesisler İşletmesi” nin sermayesi 05.04.2008 ve 08.04.2010 tarihli Mütevelli Heyet toplantıları kararlarıyla 50.000.-YTL.sına çıkartılmış işletmenin ünvanı da “KAFDAV BİLİMSEL ARAŞTIRMA MERKEZİ VE YAYINCILIK İŞLETMESİ” olarak değiştirilmiş ve tescili yaptırılmıştır. Diğer bir ifadeyle “Bilimsel Araştırma Merkezimiz” de “Yayıncılık İşletmemiz” de tescilli, ruhsatlı ve vergi mükellefi olan Kafdav İktisadi İşletmesinin bir arada ama farklı fonksiyonları olan kuruluşları olarak faaliyetine devam etmektedirler.

8- Kafdav ‘n kuruluşundan bir yıl kadar sonra statümüz uyarınca “Bilim Kurulu” ve bağlı alt çalışma Gruplarının (Komisyonların) oluşturulması için 30’dan fazla akademisyen hemşeri ile irtibat kurulmuş 13 kişilik Kurul ve en az 3 en çok da 7 kişiden oluşan alt çalışma grupları (İhtisas komisyonları) oluşturulmuştur. Ne var ki, alt çalışma gruplarının özgün bir konuyu seçerek fiilen araştırma çalışmalarına başlamaları bu güne kadar mümkün olamamıştır. Kısmen mali içerikli sorunlardan kaynaklı bahse konu gecikmeye bu yıl başlanılması prensip kararına bağlanmıştır. İlk etapta oluşturulan çalışma grupları şunlardır:
Sosyoloji çalışma grubu (Tarih- Arkeoloji-Antropoloji-Etnoloji-Mitoloji,)
Kafkas Müziği ve dansları çalışma grubu,
Kafkaslılarda spor çalışma grubu,
Resim sanatı için çalışma grupları,
Uluslar arası İlişkiler (Siyaset Bilimi) çalışma grubu
Kafkas Dilleri ve Edebiyatı çalışma grubu
Materyal seçme ve temin etme ve Tercüme grubu,

9- Henüz kaydını tamamlayamadığımız 1550 dijital kitap hariç 6000’i aşkın kitap, Abazaca, Adigece, Kabartayca ve Osetce dahil değişik dillerde 2400 den fazla dergi, yüzlerce makale, tez çalışması, yerli-yabancı bazı arşiv belgeleri, haritalar, müzik parçaları gibi materyali içeren oldukça zengin bir KAFKAS ARAŞTIRMA KÜTÜPHANESİ kurup hizmete sunduk.

10- Çoğunluğu batılı araştırmacı, yazar ve seyyaha ait, bir bölümü de S.Petersburg Şarkiyat Enstitüsü, Arkeoloji ve Tarih Enstitülerinin bibliyoteklerinden tespit edilenler olmak üzere 508 antik eserin daha temini gerektiğini belirleyip bir bir getirtmek üzere çalışmalar yürütüyoruz. Tek engelimiz mali imkansızlıklardır.

11- Çerkes halklarıyla ilgili olup araştırma merkezimizde bulunması gereken Osmanlı Arşivlerinde mevcut belgelerin künyelerini bir bir tespit ettirdik. Yaklaşık 59-60.000 belgeyi (yaklaşık 180.000 sayfa) arşivimize kazandırmak ve önemli olanlarının da transkripsiyonunun yaptırılması gerekmektedir. Bunun da maliyeti oldukça ağırdır. O nedenle bu güne kadar ancak 6000 civarında belgeyi getirme imkanı bulabildik. 2015 yılı içerisinde arşivimize kazandırdığımız Osmanlı Arşivlerinden belge sayısı 17.000 belgeyi bulması için fiilen çalışmalarımız devam etmektedir. Hemşerilerimizin özel olarak bu konuya ilişkin mali katkıları köylerimizin kuruluş süreçleri de dahil pek çok konuyu aydınlatmamıza imkan sağlayacaktır.

12- Yenimahalle Belediyesi, Kültür Bakanlığı ve kültür sever dost ve arkadaşlarımızın da desteği ile 22-25 Ekim 2012 tarihlerinde 41 tebliğin sunulduğu ve 3 ayrı konferansın yer aldığı Uluslar arası katılımlı “21 Yüzyılda Çerkesler, Sorunlar ve Olanaklar” konulu önemli bir Sempozyum gerçekleştirip konferans ve tebliğ metinlerini “Geçmişten Geleceğe Çerkesler; Kültür, Kimlik ve Siyaset” adıyla kitaplaştırdık.

13- ÇERKES KÜLTÜR MÜZESİ kurmak üzere başlattığımız çalışmamızı yeterince duyuramamış olmamıza rağmen duyarlı insanlarımızın katkılarıyla zenginleşmeye başladı. (Müzeye yapılan tüm bağışlar; bağışı yapanların mensup oldukları ailenin adı ve varsa armasıyla sürekli olmak üzere sergilenecektir.)

14- 2012 yılı içerisinde sonuçlandırılmak üzere derleme amaçlı Sürgün ve sonrası döneme ait anlatılar olmak üzere ödüllü "Tarihi Anılar ve Öyküler" yarışması düzenlemiş ve derece alan katılımcılara ödülleri verilmiş olup yarışmaya gönderilen metinler de aynı adla kitaplaştırılmıştır.

15- Hedefimiz “KUZEY KAFKASYA ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ” statüsüyle Kafkas Dillerinde Filoloji bölümü olan iyi bir Üniversiteye bağlanıp, yüksek lisans ve doktora çalışmalarının yapılabildiği bir kuruluş haline dönüşmektir. Bunun için de öncelikle en az 4-5 genç akademisyen ve akademisyen adayı yetiştirmek gerektiğini biliyor, burs imkanı için çözüm arıyoruz.

16- Bilim Kurulu üyelerimiz ile Kuzey Kafkasya’da kurulu dokuz Cumhuriyetimizden altısının Araştırma Enstitülerinin Başkanlarının katılımı ile Ekim 2012’ de Ankara’da ortak bir çalıştay gerçekleştirilmiş ve görüşmeler bütün halinde kitaplaştırılmıştır. 

17- 2014 yılı içerisinde “Anavatanlarından sürülüşlerinin 150.yılında Çerkesler” konulu Uluslararası katılımlı konferansı Ankara Milli Kütüphane salonlarında gerçekleştirdik ve tebliğlerin iki ay içerisinde kitap halinde okurlarımıza sunulması için çalışıyoruz.

18- 2014 yılı içerisinde İlk B,ilim Kurulu Başkanımız Prof.Dr. Haydar Taymaz adına kitaplaştırılmak üzere “Sürgünün 150. Yılında Sosyokültürel Yönleriyle Çerkes Toplumu” konulu ödüllü makale yarışması düzenledik. Makaleleri iki ay içerisinde kitaplaştırılmış olarak okurlara sunmak için çalışılmaktadır.

19- Vakıf Hizmet Ödülü yönergesi kabul edilip yürürlüğe konulmuş ve kültürel çalışmalarıyla toplumumuza hizmet vermiş emektar insanların onore edilmesi amacıyla her yıl bir aydınımıza Hizmet Ödülü verilmektedir. Yönetmelik uyarınca önerilen adaylar arasından Bilim Kurulu tarafından yapılan seçmeler sonucunda 2003, 2004, 2005, 2006, 2007, 2008, 2009, 2010 yılları hizmet ödüllerinin; sayın Prof.Dr.Hayri DOMANİÇ, Sayın İzzet AYDEMİR, Sayın Yaşar BAĞ, Sayın Elbrus GAYTAOĞLU, Sayın Ömer BÜYÜKA, Sayın Aydın Osman ERKAN, Sayın Kazım TAYMAZ, Sayın Yasin ÇELİKKIRAN ve Sayın Osman ÇELİK beylere sırasıyla bu ödüller verilmiştir.2011- 2012-2013-2014 yılları için gelen öneriler ilk Bilim Kurulu toplantısında karara bağlanacak ve sahipleri belirlenecektir.

20- Vakıf Yönetim Kurulu ile Bilim Kurulu’ nun almış oldukları kararlar ve görevlendirmeler uyarınca Sohum, Maykop, Nalçık, Çerkessk (Kent Merkezinde kurulu olan Enstitüler) ve Wladikafkas Sosyal Bilimler Araştırma Enstitüleri ziyaret edilerek birebir görüşmeler yapılmış ve ortak çalışma kararları alınmıştır. Bu Enstitüler, ellerinde stoku bulunan yayınlarının tümünden birer adet kitap bağışlamışlar buna karşın Vakfımız da kendi yayınlarımıza ilaveten Türkiye’de yayınlanan eserlerden elimizde olanlarından birer adedini götürmüş veya göndermiştir. Sohum, Nalçık, Maykop ve Wladikafkas Araştırma Enstitülerinin ve araştırmacıların özellikle talep ettiği eski eserleri, ansiklopedi ve benzeri Osmanlı İmparatorluğu dönemi ile ilgili olan yayımların bir kısmı tarafımızdan temin edilerek kendilerine gönderilmiştir. Temin edildikçe diğerleri de gönderilmeye devam edilecektir..

21- Bilim Kurulu yöneticileri, Materyal temini komisyonu ve tercüme grubunun çalışması sonucunda, öncelikle kendi insanlarımızı daha sonra da Kafkas tarihi ve kültürü konusunda merakı olan araştırmacıları doğru bilgilendirme amacıyla ve acilen tercüme edilmesi gereken eser adları belirlenmiş ve tercümelerine de başlanmıştır. Son beş yıl içerisinde tercüme edilen eser sayısı 15 adet olup tercüme sırasında bulunan eser sayısı da 21 adettir. Tercüme edilen, edilmesine devam edilen ve tercüme sırasındaki eserlerin tamamına yakını; Çerkes halklarının arkeolojik kazılardaki buluntulara dayalı antik geçmişlerini, yaşam biçimlerini ortaya çıkarır nitelikte olan ve yabancı araştırmacıların Çerkesler hakkında yazmış oldukları makaleleri içeren bilimsel analiz ve araştırma yazılarını içermektedir..Bu çalışmalara destek olmayı düşünecek Sponsorlarımızın katkılarıyla ve tercüme konusunda katkı verebilecek hemşerilerimizin gönüllü destekleriyle bu kıymetli eserleri, okurlarımıza ve ülkemiz araştırmacılarına bir an önce kazandırmak istiyoruz. (Sant Petersbug arşiv ve kütüphanelerini taramış bulunuyoruz. Temin etmek üzere listelerimize aldığımız 500’den fazla kitap ve periyodik arasında yer alan ve öncelikle tercümesi hatta yayımlanması zorunlu olan kitaplar bu rakamlara dahil değildir.)

22- Bilimsel araştırmaları ve makaleleri içeren hakemli bir derginin neşrine olan ihtiyaç malumdur. Kafdav Bilim Kurulu yılda en az 3-4 sayı da olsa böyle bir derginin yayınlanması için prensip kararını almıştır. Ne var ki telif hakları ödemeleri, diğer zorunlu giderler ve profesyonel bir yönetici tahsisi mümkün olamadığından derginin yayınlanmasına bir türlü başlanamamıştır.

23- Anadolu ve Kafkasya Arkeolojilerindeki Kafkas halklarının yeri ne ise bunun bilimsel çalışmalarla bir an önce ortaya konulması çok önemlidir. O nedenle ilk fırsatta, Türkiye’nin deneyimli ve alanlarında uzmanlaşmış Arkeolog, Antropolog ve Etnologlarını, iyi organize edilmiş karşılıklı seyahat programları çerçevesinde Kafkasya’ya götürerek tüm kazıları, müzeleri, çıkarılan eserleri (Moskova ve Ermitaj müzelerindekiler de dahil) bir bir görmeleri ve Kafkasya’daki meslektaşlarıyla tanışmalarını sağlamak, keza, Kafkasyalı ve aynı alanlarda uzman bilim adamlarını Türkiye’ye davet ederek,onların da Anadolu’da mevcut müzeleri, kazıları ve çıkarılan eserleri görmeleri ve meslektaşlarıyla tanışmalarını mutlaka temin etmek istiyoruz. (Zira, Daha önce Maykop ve Sohum’dan devet etmiş olduğumuz arkeologlara kazandırdığımız deneyim sayesinde artık her yıl uluslar arası organizasyonlara kendiliklerinden gitmeye başlamış olmalarından dolayı bu tür organizasyonların yararını biliyoruz.)

24- Kent merkezlerinde yaşam koşulları çok değişmiştir. Eşler çalışmak zorundadırlar. Öyle olunca da hanenin büyükleri evlerinde sıkıntılı bir yaşamla baş başa kalabilmektedirler. O nedenle yaşlılarımızın kendi kültüründen insanlarla günlük yaşamlarını paylaşabileceği, bahçe-ağaç işleri gibi meşgalelerin sunulacağı her kademedeki görevlisinin ve yöneticisinin kültürümüzü ve yaşlılarımızın beklentilerinin neler olabileceğinden haberdar insanlar arasından seçileceği, bedeli mukabili oda tahsisiyle kalınabilen 80-100 yataklı ve tam teşekküllü bir HUZUR EVİ artık zorunlu ihtiyaç haline gelmiştir. O nedenle araştırma çalışmalarına başlamış bulunuyoruz. Bu tür hizmetlerin gönüllü, kaliteli ve sürekli olarak yapılabilmesi için varisi olmayan insanlarımızın yaşam boyu bakım garantisi karşılığında mal varlıklarını bu tür kurumlara bağışlamalarını teşvik etmemiz gerektiğine inanıyoruz. İlk etapta geleneksel yaşam biçimimize aykırı gibi görünse de nüfusumuzun önemli bölümünün kentleşme sürecini yaşamakta olduğu gerçeğini ve yaşlılarımıza rahat ettirmeyi hedeflediğimiz göz önüne alındığında amacımızın farklı olmadığı daha iyi anlaşılacaktır. Doğaldır ki, büyük yatırım gerektiren bu tür projelere kitle desteği olması halinde hayırsever insanlarımızın da omuz vereceklerinden kuşku duymuyoruz.

Çalışmalarımızı ve yapmak istediklerimizi özetle arz etmeye çalıştık. Değişik alanlar için nitelikli ve çok sayıda genç akademisyen yetiştirmek, belli konularda ödüllü araştırmalar ya da yarışmalar yapılmasını sağlamak, genç akademisyenlerin yurtdışında düzenlenen toplantılara gidip deneyim kazanmaları ya da yabancı dillerini geliştirmeleri için kendilerine mali destek sağlamak gibi toplumumuz bakımından önemli ama öncelikle kaynak sorununu çözmemiz gereken hususları çalışma konularımızın başında olmasına rağmen şimdilik listeye dahil etmedik. Ama inanıyoruz ki, geleceğimiz bakımından konunun ciddiyetinin farkına varılması halinde toplumumuz için bunlar çözümü imkansız problemler değildirler. Yeter ki, internet ortamındaki bilgi kirliliğini aşıp çok okuyan, araştıran, bilimsel çalışmalara değer veren insanlarımızın sayısı onbinleri, yüzbinleri bulsun, iş adamlarımız da içinde yaşadığımız diğer kültür gruplarındaki iş adamlarının kendi özgün kültürlerine verdikleri değerin farkına varsınlar ve sorumlulukla hareket etsinler. Olmaz diye bir şey yoktur.